Ξεκάθαρα μεταφυσική εμπειρία! … ή μήπως όχι;

Δύσκολα ξεχνιέται εκείνη η νύχτα. Ήσουν στο κρεβάτι όταν συνέβη. Είδες μια απροσδιόριστη μορφή η οποία σου πίεζε το στήθος προσπαθώντας να σε πνίξει, ενώ ταυτόχρονα δεν σε άφηνε να κουνηθείς στο ελάχιστο. Τελικά μετά από λίγη ώρα, τα κατάφερες, αυτή έφυγε και γλίτωσες τα χειρότερα. Το πρωί μετά από λίγο ψάξιμο στο ίντερνετ βρίσκεις ότι και άλλοι το έχουν πάθει και είσαι πολύ τυχερός που την γλίτωσες. Αυτό που έζησες τελικά έχει όνομα: Μόρα. Το πνεύμα που δεν σε αφήνει να κουνηθείς και προσπαθεί να σε πνίξει, τι άλλο θα μπορούσε να είναι άλλωστε εκτός από αυτό;

Η σκηνή και οι σκέψεις που περιέγραψα δεν ανήκουν στο χώρο της φαντασίας, μιας και είναι κοινό βίωμα πολλών ανθρώπων, όπως κοινό είναι και το συμπέρασμα ότι πρόκειται για μία μεταφυσική εμπειρία, μιας και είναι αδύνατον να εξηγηθεί με την κοινή λογική.

Το λογικοφανές αυτό συμπέρασμα υπήρξε ιστορικά πάντα λανθασμένο για μια σειρά από φαινόμενα όπως το deja vu, τα όνειρα, το placebo κ.α. μιας και παραβλέπει το γεγονός ότι για να ερμηνεύσουμε τον κόσμο που μας περιβάλει δεν φτάνει απλή και γρήγορη κοινή λογική αλλά και γνώση, η οποία προέρχεται αργά και κουραστικά με το πέρασμα πολλών αιώνων.

Το φαινόμενο της ιστορίας μας λοιπόν ανήκει σε αυτήν ακριβώς την κατηγορία και το επιστημονικό της όνομα είναι «υπνική παράλυση». Συμβαίνει συνήθως λίγο μόλις πέσουμε για ύπνο ή λίγο μόλις ξυπνήσουμε και απλά πρόκειται για μια κατάσταση «μεταξύ ύπνου και ξύπνιου». Ο εγκέφαλος μας ουσιαστικά μισοκοιμάται ακόμα και δεν μας αφήνει να κουνηθούμε για αυτόν ακριβώς τον λόγο, μιας και κάτι τέτοιο θα ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνο. Μας αφήνει μόνο να κοιτάμε ανήμποροι, και σαν να μην έφτανε αυτό, συχνά μας χαρίζει οπτικές ή ακουστικές παραισθήσεις που διαφέρουν από άτομο σε άτομο αναφέροντας συχνά σε γριές, σκιές ή φώτα που παρόλο τον τρόμο και την αληθοφάνεια είναι απλά παιχνίδια του μυαλού.

Άντε ότι αυτό το δεχόμαστε, θα μου πείτε, το βάρος στο στήθος πως εξηγείται; Αυτό όμως είναι ακόμα πιο λογικό μιας και προέρχεται από την αδυναμία μας να ελέγξουμε τους μύες μας άρα και την αναπνοή μας.

Πλέον, η υπνική παράλυση στην μεταφυσική της εκδοχή είναι κάτι σχετικά ανώδυνο, μιας και επηρεάζει δυσμενώς μόνο το άτομο που την πιστεύει σαν αληθινή, δημιουργώντας φόβο και άγχος. Στα αρχαία χρόνια όμως έχουμε αναφορές ότι άτομα σε μία φυλή που βίωναν συχνά κάτι τέτοιο, γίνονταν σαμάνοι ή μάγοι τις φυλής μιας και θεωρούνταν ότι επικοινωνούν με τα πνεύματα των νεκρών, κάνοντας τους έτσι καθοδηγητές της κοινωνικής και θρησκευτική ζωής της κοινότητας.

Την επόμενη φορά που θα βιώσετε κάτι «ξεκάθαρα μεταφυσικό» το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να ψάξετε για μια επιστημονική εξήγηση και έτσι να γλιτώσετε από πιθανούς αχρείαστους και ψεύτικους φόβους. Όσο και αν το ανεξήγητο συναρπάζει το μυαλό, δεν είναι ποτέ χωρίς τίμημα. Αντιθέτως η γνώση ενδυναμώνει και καθησυχάζει.

Νίκος Εμμ. Σχετάκης